Fizyoterapi ve Özel Eğitimdeki Yeri

Merhabalar kıymetli Maarifhane okuyucuları, bu yazımızda size fizyoterapiyi ve özel eğitimde fizyoterapinin yerini anlatacağız.

Fizyoterapi veya halk arasında yaygın bilinen adıyla fizik tedavi bilinenin aksine sadece hastalara değil doğum anından hayatın son bulduğu ana kadar sağlıklı veya hasta her insanın hayat kalitesini arttıran kuvvet, hareket ve genel iyilik hallerini koruyucu, arttırıcı sağlık bilimidir. Sağlık bilimleri fakültesinde 4 yıllık fizyoterapi eğitimi almış fizyoterapistler tarafından icra edilir. Nörolojik, ortopedik, kardiyopulmoner(kalp-akciğer), pediatrik, onkolojik, koruyucu gibi birçok rehabilitasyon alt başlığını içinde bulundurmaktadır.

 Hastalık durumunda bozulmuş fonksiyonun düzeltilmesini, sağlık durumunda da sağlık halini korumayı, iyilik halini artırmayı hedeflemektedir.

Rehabilitasyon alt başlıklarımızın neleri içerdiğini, kimlerin bu rehabilitasyonlara ihtiyaç duyduğunu özetleyecek olursak;

Ortopedik rehabilitasyon: Kas-iskelet sisteminde meydana gelmiş olan patolojilerin tedavisinde önemli rol oynamaktadır. Cerrahi öncesinde cerrahiden en üst seviyede verim alınabilmesi, cerrahi sonrasında da olabildiğince hızlı bir şekilde eski yaşama dönüşün sağlanabilmesi için çeşitli protokoller doğrultusunda uygulanan rehabilitasyon çeşididir. Menisküs, kırık ve çıkıklar, bağ yaralanmaları, skolyoz ortopedik rehabilitasyonun sıklıkla uygulandığı alanlardır.

Nörolojik rehabilitasyon: Sinir sistemi hasarı sonucu ortaya çıkan hastalığa özgün rehabilitasyondur. İnme, omurilik yaralanmaları, multiple skleroz(ms), nöropati gibi hastalıklarda etkilenimi en aza indirmek ve bağımsızlığı sağlayabilmek için günlük yaşama adapte edilen rehabilitasyon çeşididir.

Kardiyopulmoner rehabilitasyon: Kalp akciğer kapasitesinin arttırılması temeline dayanmaktadır. Kardiyovasküler hastalıklar, koah, astım gibi direkt olarak kalbi ve akciğeri etkileyen hastalıklarda yaşam kalitesini arttırıcı etkisi olmasının yanı sıra, obezite, diyabet, kolesterol gibi kronik hastalılarda egzersiz kapasitesinin arttırılıp hastalığa ikincil gelişen problemlerin en aza indirilmesini sağlamaktadır. Bunların yanısıra sağlıklı insanlarda genel sağlığın korunmasını sağlayıp uzun süre yorulmadan hareket edebilme becerisinin kazanılmasına yol açmaktadır. Koruyucu rehabilitasyon uygulamalarını da sağlıklı insanların rehabilitasyonu olması açısından bu kapsamda sayabiliriz.

Onkolojik rehabilitasyon: Kansere yakalanmış, atlatmış, uzun dönemde bu hastalıkla baş etmekte olan hastalarda iyilik halini artırmaya yönelik rehabilitasyon programlarını içermektedir.

Temel olarak bu alt başlıklar halinde belirtebiliriz fakat hayatın her alanında fizyoterapi ve rehabilitasyonun yer alabileceğini düşündüğümüzde bu başlıkları çeşitlendirmek mümkün.

Çocuklarda fizyoterapi uygulamaları çok eskiden beri yapılmakta olup bu bilinç gittikçe tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de gelişmektedir. Özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerine devam eden çocukların aldıkları eğitim programlarından bedensel engelliler destek eğitim programı kapsamında gerçekleştirilen bu rehabilitasyon hizmeti, doktor raporuyla alması uygun görülen çocuklara fizyoterapistler tarafından verilmektedir.

 Doğum öncesi, doğum sırası ve doğum sonrası dönemde herhangi bir nedene bağlı olarak iskelet(kemik), kas ve sinir sistemindeki bozukluklar sonucu, bedensel yeteneklerini çeşitli derecelerde kaybeden, toplumsal yaşama uyum sağlama ve günlük yaşamdaki gereksinimlerini karşılamada güçlükleri olan, bu nedenlerle korunma, bakım, rehabilitasyon, danışmanlık ve destek hizmetlerine ihtiyaç duyan kişiye bedensel engelli bu duruma yol açan nedenlere ise bedensel engel denir.

Yaşamları boyunca akranlarıyla eşdeğer gelişim gösterebilmeleri için desteğe ihtiyaç duymaktadırlar. Fizyoterapistler bu evrede onların hayata kolay adapte olabilmeleri için rehabilitasyon programı oluşturup uygulamakla görevlidirler.

Başarmak istedikleri her ne var ise bu konuda onları cesaretlendirmek, yapabileceklerine olan inançlarını sağlamak, aile eğitimi vermek, yardımcı cihaz, cerrahi gerekliliğinde gerekli yönlendirmeleri yapmak özel eğitime devam eden çocukların aldığı bedensel engelliler destek eğitim programı kapsamında yer almaktadır.

Erken müdahale çocuğun gelişiminin erken vadede desteklenebilmesi fırsatı sunması açısından büyük önem taşımaktadır. Yaşıtlarıyla benzer fiziksel gelişim sağlayabilme durumuna göre rehabilitasyon programı sonucunda başarıya ulaşılan durumlarda raporları kesilip özel eğitimdeki destek eğitimi tamamlanabilmekle birlikte, etkileşim durumuna göre ömür boyu devam etmesi gereken çocuklar da bulunmaktadır. Aile, çocuk ve fizyoterapist rehabilitasyonda iç içe geçmiş halkalar halinde bulunup başarının sağlanmasında her birinin büyük önemi bulunmaktadır.

Uzm.Fzt. Nilşah Gebelioğlu

Fzt. Hazel Çat

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir